Historia parafii

Parafia w Praczach została ustanowiona w 1383 roku przez biskupa wrocławskiego Władysława. Fundatorem pierwszego kościoła w osadzie (najprawdopodobniej pw. św. Marcina) był ówczesny właściciel wsi – Ulrich von Pak.

W 1550 r. – następuje zmiana właściciela wsi na luteranina Hansa Cullmanna, który podejmuje decyzję o budowie nowej świątyni (1550-1555) z przeznaczeniem na kościół ewangelicko – luterański.

W 1558 r. umiera H. Cullmann, który zapisał swoje dobra szpitalowi Wszystkich Świętych (obecnie J. Babińskiego), a tym samym patronat nad kościołem przejmuje Magistrat Miejski. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) w Praczach dochodzi do starcia wojsk szwedzkich z austriackimi, kościół zostaje spalony (1643). Odbudowany w latach 1644-1648 dzięki składkom cechów wrocławskich.

historia
historia

2.02.1654 r. cesarska komisja rewindykacyjna, pomimo oporu wiernych, zamyka kościół. Otworzono go dla katolików w 1666 r. Od 6.01.1708 (po podpisaniu konwencji w Altranstadt) kościół powrócił w posiadanie gminy protestanckiej, która przeprowadza remont. Kolejny raz świątynia była remontowana pod koniec XIX w., a gruntownie w latach 1912-13.

Do katolików kościół powrócił po II wojnie światowej w 1945 r. W trzy lata później stał się kościołem parafialnym pw. św. Anny.

Prace remontowe przeprowadzono w latach 1963-1970, 1994. Od roku 2001 do chwili obecnej prowadzony jest (przy wydatnym wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Miejskiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu oraz Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego) generalny remont całej konstrukcji kościoła, od fundamentów do poszycia dachu.

Świątynia w Praczach stanowi zapowiedź jednoprzestrzennych rozwiązań zastosowanych w Kościołach Pokoju w Jaworze i Świdnicy. Budowla ta ma duże znaczenie jako zabytek protestanckiej architektury sakralnej na Śląsku.

W 1648 r. została przekształcona zgodnie z zasadami zreformowanego kultu – świątynia była wówczas jedynie miejscem zebrań gminy, podczas których wysłuchiwano kazań. Dlatego dobudowano nawy boczne, do których wstawiono empory, otwarte na nawę główną jedynie wąskimi arkadami wyciętymi w ściankach działowych. Stałe siedziska w emporach zapewniały wygodę i dobrą widoczność podczas wielogodzinnych kazań, a drewniane stropy zapewniały wspaniałą akustykę. Powstał w ten sposób układ wnętrza typowy dla ewangelickiej świątyni na Śląsku z połowy XVII w. Po roku 1948 został on zakłócony przez zamurowanie i oszklenie większości lóż przyziemia (w ramach obecnie prowadzonego remontu część tych pomieszczeń powraca do dawnego wyglądu). We wnętrzu kościoła nie zachowano pierwotnego układu tzw. „triady liturgicznej” – ambony, chrzcielnicy, ołtarza, które zgodnie z ewangelickim nakazem znajdowały się w pobliżu siebie.

Obecnie w ołtarzu głównym (z 1719 r.) znajduje się nowy (powojenny) obraz patronki kościoła – św. Anny. W ołtarzu bocznym (z poł. XVII w.) – oryginalny obraz przedstawiający ukrzyżowanie Chrystusa Pana. Ambona, na rzucie ośmioboku, nadwieszana, pochodzi z 1648 r. Na jej pięciu ściankach znajdują się obrazy przedstawiające czterech Ewangelistów i Chrystusa Zbawiciela. Zewnętrzna, szachulcowa konstrukcja budowli nie uległa większym zmianom.